Hoe verging het de kinderen van dwangarbeiders? Hun zwijgen berucht en aangemoedigd door de gemeentelijke overheid. Droegen ze een trauma over op hun kinderen of vervaagde met hun stilte de geschiedenissen? En hun kleinkinderen, hadden die er weet van? 

Zwijgen en zoeken

Naast dat het zwijgen van de mannen synoniem werd aan de dwangarbeid, zo typerend zijn ook de zoekacties van nogal wat kinderen (en kleinkinderen) van dwangarbeiders. Ouder wordend rijzen vragen op over wat vader of grootvader is overkomen. Vragen die veelal niet meer gesteld kunnen worden aan de direct betrokkenen. Soms begint een zoektocht met een kistje dat gevonden is bij het ruimen van het huis na een overlijden; daarin wat foto's of documenten. Soms eindigt deze met hechte contacten in het Duitse dorp waar pa of opa gewerkt heeft. Naast sterke overeenkomsten zijn er veel verschillen, ontstonden uit de zoektochten nieuwe en bijzondere verhalen en inzichten.

44 Nabestaanden

Van de 52.000 mannen die uit Rotterdam en Schiedam tijdens de razzia werden opgepakt, zijn 44 nabestaanden bereid gevonden inzicht te geven in het verhaal van hun vader of opa en vooral inzicht te geven in de betekenis die de dwangarbeid in Duitsland van hun vader, opa of broer voor hen betekend heeft. Hun verhalen zijn opgetekend in 44 nabestaanden. Het verschijnt op 10 november 2025 tijdens de herdenking bij het razzia-monument aan de Parkkade.                

Crowd Funding

Binnenkort start de crowd funding om de benodigde € 8.500,- bijeen te krijgen om het boek te financieren. De drukkosten bedragen € 5.000, de ontwerp- en opmaakkosten € 1.000, de kosten voor de fondsenwerving (Voordekunst) bedraagt € 100 en de reis- en verblijfkosten voor de interviews € 300 (reiskosten drie maal naar Duitsland, Leeuwarden, Baarle Nassau etc,). Zodra de campagne begint, valt daarover hier, op X en Facebook meer te vinden. 

Mochten er baten uit de verkoop van het boek komen, dan komen deze volledig ten gunste van de Stichting Razzia Monument Rotterdam en Schiedam.